Verslag Juni 2025

De Tullibardine distilleerderij bevindt zich op een historische plek aan de voet van de Ochil heuvels in Perthshire, waar de hooglanden van Schotland beginnen. Deze heuvels staan bekend om de kristalzuiverheid van het bronwater. De distilleerderij haalt zijn water uit dezelfde bron die de eerste openbare brouwerij in Schotland al gebruikte, waar King James IV in 1488 het bier kocht om zijn kroning te vieren. 

In 1949 is de Tullibardine distilleerderij gebouwd op de site van deze voormalige brouwerij. Het ontwerp was van William Delme-Evans, de architect van de distilleerderijen van Jura en Glenallachie. Invergordon verwierf de distilleerderij in 1971 en breidde hem in 1974 uit met een extra paar stills. De distilleerderij ging in 1993 over naar Whyte & MacKay en werd na twee jaar, in 1995, in de mottenballen gelegd. Acht jaar later, in juni 2003, werd de distilleerderij gekocht door een zakelijk consortium en is nu het bloeiende hart van een retailcomplex en toeristische attractie. 

In december 2003 stookte de Tullibardine distilleerderij opnieuw de ketels op en stroomde de spirit voor het eerst in bijna negen jaar uit de stills. Gedurende het distilleerproces werden de traditionele productiemethoden zoveel mogelijk behouden en de vaardigheden van de distilleerdersmanager en operators ten volle ingezet om de Tullibardine-spirit te bereiken. De distilleerderij heeft een capaciteit van 2,7 miljoen liter per jaar en produceert verschillende types single malt whisky’s, waaronder “Aged Oak single malt”, “Sherry Finish Malt” en gerelateerde whiskylikeurs.

Deze Tullibardine is een privé botteling, gebotteld door de Whiskybroker voor de Vrienden van het vat. Deze groep mensen had eerder een vat aangekocht en zelf bepaald wanneer het zou worden gebotteld. Ze hebben vervolgens alle smaaknotities voor zich zelf gehouden, er is dus heel weinig bekend over deze whisky. Het was daarmee aan onze proevers zelf om te bepalen wat zij ervan vonden!

De verassing van de avond. Neus was lekker vol, gronderig, kruidig met anijs, gebrande koffie, amandelen, boterig, caramel en moutig, maar ook een klein verstopt houtvuurtje, lekker. De smaak gaf donker rood fruit, rode kersen, vettig, romig en stroperig, Starbucks koffie met kruidnoten en een beetje peper. De lange afdronk was stevig, met een lekkere body, wat hout en pepermunt, een klein pepertje en ietsje bitter. Een mooie herfstwhisky voor bij de open haard met een poes op schoot. Een terechte winnaar van deze proeverij.

De Bunnahabhain distilleerderij staat in het noordoosten van het eiland Islay aan het water dat de eilanden Islay en Jura scheidt. De distilleerderij is de meest noordelijk gelegen van het eiland en heeft mooi uitzicht op de "Paps of Jura". Bunnahabhain komt uit het Gaelic en betekent "Monding van de rivier". De distilleerderij is namelijk gebouwd aan de monding van de Margadele River. De eerste new spirit verliet de distilleerderij in het jaar 1882.

Aan de distilleerderij is tot heden weinig veranderd of gemoderniseerd. Men heeft alleen de moutvloeren verwijderd en in 1963 zijn er twee stills bijgekomen. In het stillhouse staan twee wash stills en twee spirit stills. Het zijn betrekkelijk kleine stills die met stoom worden verhit. De zes washbacks zijn van Oregon pine. Voor het rijpen van de malts wordt op Bunnahabhain geen specifiek hout gebruikt, om te voorkomen dat dit het karakter van de malt te veel beïnvloedt.

Voor de whisky’s wordt een mix van bourbon, sherry en refill vaten gebruikt. Net zoals alle andere distilleerderijen op Islay, betrekt ook Bunnahabhain de mout van de Port Ellen mouterij. Het grote verschil met de anderen is, dat men op Bunnahabhain de mout niet droogt met turf maar met warme lucht. Zodoende heeft deze Islay malt geen rook- of turfsmaak. Het water om de malt te maken komt uit een waterbron op Margadale Hill. Het water uit deze bron wordt van grote diepte naar boven gepompt en via een pijpleiding naar de distilleerderij geleid, dit om te voorkomen dat het water met turf in aanraking komt.

Deze  Bunnahabhain whisky is editie 31 uit de mooie en goed betaalbare Signatory 100 proof serie. Dit zijn geen bewaarwhisky’s, je moet ze gewoon proeven en drinken. Dit is natuurlijk eigenlijk altijd zo, alleen gaat men vaak anders denken wanneer de prijzen stijgen. Hier geldt dat op ook echt op is en dat je goed moet zoeken om nog een fles te kunnen bemachtigen.

Neus: rode rijpe vruchten, kersencompote, subtiele kersenhoutrook, marmelade, natte stenen, een beetje kelder en oud meubilair 
Smaak: zoet en kruidig, veel rood overrijp fruit, gefermenteerde kersencompote, bramen, gedroogde pruimen en abrikozen, 
Afdronk: vol, fruitig met een vleugje peper, blijft lang op de tong hangen

Deze Bunna viel duidelijk erg goed en gaf prettige kriebels in de neus van een deelnemer, maar had ook een klein beetje een vuilnisbakgeur, was een beetje muf (kelder) en had wat lichte veentonen. Toch wel een aangename neus, die in de smaak een beetje aan asperges doet denken. De smaak is straf, maar geen straf, met amandelspijs, een pepertje, chocola en vet. Toch een beetje scherp op de tong. De  afdronk was vluchtig, goed houdbaar en prettig in de mond.

Iemand vond het een simpele slobber whisky, maar levensgevaarlijk met dit alcoholpercentage. Erg lekker voor een whisky van rond de 50 euro. En 100 proof betekent niet, dat je er 100 glazen van mag proeven... sic! Een niet onverdienstelijke tweede plek in deze heftige proeverij.

De Ben Nevis distilleerderij is gelegen aan de voet van de hoogste berg van Scotland, de eigenlijke Ben Nevis. Deze imposante berg vormt dan ook een mooi achtergrondplaatje voor de distilleerderij, die ook nog eens een van de oudste van Schotland is. Sinds 1989 is de distilleerderij eigendom van het Japanse Nikka.

Van de totale jaarproductie van 2 miljoen liter wordt een groot gedeelte gebruikt voor diverse blends en een klein gedeelte voor de eigen bottelingen. Het zuivere water voor de whiskyproductie komt van de Allt a Mhullinn (The Mill Burn). De laatste tijd worden Ben Nevis bottelingen steeds moeilijker te krijgen en als je ze kunt vinden, schieten ze behoorlijk in prijs omhoog. Zou het er misschien aan kunnen liggen dat standaard botteling van de Ben Nevis whisky genoemd wordt als de korpswhisky van het Korps Commandotroepen, dat natuurlijk regelmatig traint in de achtertuin van de distilleerderij? 

Deze Ben Nevis is een botteling van King Cask, een onafhankelijke Nederlandse bottelaar van kwalitatieve dranken met een goed verhaal, gestationeerd op Terschelling. King Cask bestaat uit drie vrienden met een gedeelde passie voor mooie sterke dranken en de zee. Een gedeelde, uit de hand gelopen hobby.  Ze zijn op zee opgegroeid, ze werken op zee, wonen op plaatsen waar ze omringd zijn door de zee of besteden hun vrije tijd rond de zee. Er moet wel zout water door hun aderen stromen.

Er is altijd een onlosmakelijke verbinding geweest tussen zeevarenden, de zee en sterke drank. Dit heeft King Cask geïnspireerd om hun eerste botteling aan boord van een zeegaand schip te laten rijpen met behulp van een oude techniek: ‘dynamic aging’. Dit is een uniek rijpingsproces dat de geur en de smaak van de zee dichter in de buurt brengt. Men streeft bij KingCask naar een rauw en eerlijk product met een duidelijke herkomst. Geen chill filtration, geen kleurtoevoegingen maar unieke single cask bottelingen, sterke drank ‘zoals deze bedoeld is’.

Deze Ben Nevis whisky komt oorspronkelijk uit een bourbon hogshead, maar dit vat werd gesplitst over 2 quarter casks, waarvan deze - de ‘Day’ -  werd gestoken op een Manzanilla Quarter cask, met 129 flessen op 59,6% als opbrengst. De andere - de ‘Night’ - heeft gelegen op een Amontillado Quarter cask en leverde 135 flessen op met een ABV van 57%.

Neus: iets funky met veel eikenachtige tonen. Wat vanille- en bladerdeeg op de achtergrond, en er is ook een zekere zuurgraad. Fruitige tonen zoals witte druiven en appel komen naar boven. 
Smaak: in de mond is hij wat scherp en droog met veel eikenkrullen en zaagsel. De Manzanilla heeft dan ook behoorlijk wat droogheid toegevoegd en ook een beetje knapperig fruit. Appels en witte druiven komen weer terug. De scherpte en droge beet blijven een tijdje hangen en verandert in witte peper en een beetje vanillesiroop. 
Afdronk: de afwerking wordt een beetje meer wijnachtig, met meer smaken die je normaal eerder in  een wijnafdronk vind dan in een sherry. Het bourbon vat karakter (zoals eerder genoemd in de neus met vanille deeg)  blijft lang hangen, net als de houtachtige peper. De wijntonen geven fruitige zoetheid en een beetje een boterachtige chardonnay noot.

Deze whisky was ook weer een verrassing, met in de neus fruitige sherry aroma's, maar ook citrus. De smaak was een carrousel van natuurlijke zoete tonen, die lang blijven hangen. Toch wel heftig spul met drop en salmiak. Een beetje water maakte hem beter. Zoet, warm, houtig en fruitig, lekker zacht. Afdronk is lang, deze was van het begin tot het eind een lekker ding. Hetgeen bleek met een derde plek in deze proeverij.

De Glen Scotia distilleerderij bestaat sinds 1832, is een van de drie nog operationele distilleerderijen in Campbeltown - waar er vroeger 34 waren - en verkeert nog steeds in vrijwel dezelfde staat als in de 19e eeuw. Glen Scotia werd in 1999 gekocht door Loch Lomond Distillery Co Ltd. In eerste instantie stond de distilleerderij onder supervisie van Springbank, maar vanaf mei 2000 draait Glen Scotia met eigen personeel.

In de kleine distilleerderij staan maar één wash still en één spirit still, die beide nog verhit worden met stoom. De zes washbacks zijn gemaakt van roestvrij staal. Het water voor de productie komt uit Cross Hill Loch, een door de Duke of Argyll aangelegd kunstmatig meer, bestemd voor de watervoorziening van de distilleerderijen in Campbeltown. Glen Scotia heeft ook de beschikking over twee geboorde waterbronnen van zo'n honderd meter diep, die zich onder de distilleerderij bevinden. Het is één van de kleinere distilleerderijen in Schotland. De capaciteit is 750.000 liter per jaar, maar meestal wordt er niet meer dan maximaal 130.000 ltr gemaakt.

Tot voor kort bracht de distilleerderij weinig officiële bottelingen uit, maar daar is verandering in gekomen met een mooie serie - van 10, 12, 15, 18 en 21 jarigen tot diverse NAS expressies. Volgens de verhalen wordt Glen Scotia nog regelmatig lastiggevallen door de geest van een voormalige eigenaar. Tja... Mogelijk heeft ook die zijn invloed op de whisky?

Deze uitgave van Glen Scotia betreft een limited edition voor Nederland, waarvan de vatsamenstelling zorgvuldig geselecteerd is door de Nederlandse importeur De Monnik Dranken. De whisky vloeit uit drie identieke zustervaten. Zo heeft de whisky eerst gerijpt op first-fil bourbon vaten, waarna het levenswater een huwelijk heeft ondergaan op Oloroso sherryvaten gedurende 9-12 maanden. 

Zowel in het smaak- als reukpalet is de invloed van Oloroso sherry overduidelijk waarneembaar met behoud van het typische Campbeltown karakter. Mooie aroma’s die de mond vullen met een krachtige en ronde smaak. Daarnaast zorgt de combinatie van bourbon en Oloroso voor een heerlijk verwarmend en kruidig karakter. De ongeturfde whisky is vervolgens op een mooie vatsterkte van 56,8% gebotteld. De batch heeft 741 flessen opgeleverd.

Kleur: Amber
Neus: tonen van rijke vanille, karamel en een frisse zee invloeden. 
Smaak: een mondvullende smaak van rood fruit, vanille en kruidige volle sherrytonen.
Afdronk: een rijke afdronk met volle tonen van specerijen

Dit was niet de topper van de avond. Het ging van niet spannend, via een zielloze whisky en een campingwhisky naar een niks aan de hand whisky. De neus was een brillendoekje, maar ook sinaasappel, vanille, caramel en vooral alcohol. De smaak is vet en vol, een beetje houtig en peperig, maar ook honingdrop en scherp. De afdronk was al weg, voordat ie geproefd was.

Iemand had een briljante opmerking over deze whisky: "Als ik geen whisky meer in de kast heb staan, dan zou deze de beste zijn". Mogelijk had hij nog een paar jaartjes moeten wachten, alvorens gebotteld te worden, want een 4e plek in deze proeverij was totaal niet goed genoeg!

Longmorn is een Speyside distilleerderij gelegen in het dorp Longmorn in Moray, Schotland, met Pernod Ricard als eigenaar. Het grootste deel van de whisky van deze distilleerderij wordt gebruikt voor het maken van blends en er zijn dan ook niet veel officiële single malt bottelingen bekend. Het vlaggenschip én de enige officiële botteling is de 16-jarige met een alcohol percentage van 48%, die vanaf 2007 te verkrijgen is als opvolger van de 15-jarige. De capaciteit van de distilleerderij is 3,5 miljoen liter alcohol per jaar, waarvan het meeste verdwijnt in de Chivas Regal.

Deze Longmorn, gelagerd op Amerikaanse wijnvaten, is een onafhankelijke botteling in de Maltman Series van de Meadowside Blending Company. Deze serie vertegenwoordigt zeer aansprekende whisky's, is erg gewild en daarom meestal niet goedkoop.

Neus: zoet en fruitig, citrus, peer, vanille. Wel wat alcohol merkbaar.  
Smaak: heel krachtig, zoet, peper, vanille, ook wat citrus, een beetje bitter in de rug, grapefruits. Later komt de bitterheid meer naar voren. 
Afdronk: ook best wat power, verwarmend gevoel in de buik. Zoet, vanille, wat zoet fruit, sinaasappels. Best lang.

Deze whisky begon goed, bij de een voelde het als een soepel warm bad, een ander vond veel alcohol in neus en smaak en verdween snel. Men werd overvallen door de vanille in de neus en ook bespeurde men een vochtige kruipruimte en vochtig hooi. Toch werd deze whisky fris bevonden, als de verandering in de lucht vlak voor een onweersbui. Toch wel lekker met wat citrus, zoete vijgen en wat noten.

Verder bleek de whisky leuk, maar wel wat smalletjes en eenvoudig. Een beetje scherp en toch wat venkel, gepeperde fudge én een menthol kruisdropje. Een goeie whisky voor de whiskysaus. Iemands whiskysmaakpapillen waren blij gemaakt, maar wel met een dooie mus, de afdronk was niet imponerend en snel weg. Bij één gast voelde het als een brok klei in zijn mond, die aan zijn tanden bleef hangen. Ook hier bleek weer dat whiskyproeven een subjectieve bezigheid is, waarbij echt de smaken verschillen. Gelukkig maar... Een 5e plek voor een toch wel gerenommeerde distilleerderij.  

De Arran distilleerderij bevindt zich in Lochranza, Schotland en was tot voor kort de enige distilleerderij op het eiland Arran. In 1994 werd Arran Distillers opgericht door Harold Currie, de voormalige directeur van Chivas, met als doel een distilleerderij op Arran te krijgen. Tijdens de bouw maakten echter een paar Golden Eagles hun nest op een klif in de buurt van de distilleerderij en aangezien Golden Eagles een beschermde diersoort zijn, moest de bouw van de distilleerderij tijdelijk worden stilgelegd. 

De distilleerderij werd geopend in 1995. Lange tijd werd een deel van de vaten opgeslagen in de magazijnen van Springbank, zowel vanwege een gebrek aan ruimte in de distilleerderij als ook door juridische problemen betreffende de uitbreiding van de huidige magazijnen. Deze problemen zijn opgelost en men heeft nu een warehouse met een gemakkelijke toegang tot de vaten. De distilleerderij heeft ook een opkoopregeling voor vaten, waarmee particulieren de kans krijgen om hun eigen vat whisky op te slaan op het terrein van de distilleerderij.

De Arran distilleerderij is beschermheer van de World Federation Burns en in die hoedanigheid creëerden ze een Robert Burns Single Malt en Robert Burns Blended Whisky ter ere van de Schotse nationale dichter. Het is de enige whiskydistilleerderij die het beeldmerk en de handtekening van Robert Burns op verpakkingen mag gebruiken.

De meeste whisky van Arran wordt geproduceerd voor hun Single Malt Whisky, maar een klein deel gaat ook in de productie van eigen blended whisky's: Lochranza Blend, Robert Burns Blend en Arran Gold Single Malt Whisky Cream Liqueur. De distilleerderij vierde haar 25e verjaardag in juni 2020.

De Arran Remnant Renegade is de eerste van een nieuwe serie. Deze Signature serie is een vierdelige limited edition serie van Arran Single Malts, waarmee men de diversiteit van de Arran bottelingen wil laten zien. De serie zal uiteindelijk vier unieke bottelingen bevatten die speciaal zijn uitgekozen door Lochranza Distillery Manager Stewart Bowman. Tot nu toe zijn er twee edities van de Signature serie uitgekomen: deze ‘Remnant Renegade’ en de ‘Barrel Bonfire’.

Sinds men in 1995 startte met distilleren, zijn er regelmatig vaten bewaard gebleven met daarin nog een restant whisky - te weinig om te bottelen. Dat is: tot nu. Want Remnant Renegade werd gemaakt met de inhoud van deze vaten. De meeste van deze vaten zijn ex-sherry hogsheads, ex-sherry butts en ex-bourbonvaten. Deze whisky is gebotteld op 46%vol, unchill filtered en gelimiteerd op 14863 flessen.

Neus: sherry, zoete snoepjes, fruit, honing, vanille 
Smaak: zoet en zuur. Enkele sherry tanines, rode vruchten, citrus, vanille, honing 
Afdronk: rode vruchten, pittige zwarte peper, vers hout, lang en evenwichtig 

Bij de één paste deze Arran goed in zijn straatje, de ander vond het een flipperkast whisky met een korte beleving en niet complex. In de neus caramel en vanille, maar ook marsepein en aardbeien. In de mond kwamen de hazelnoot, een beetje hout, maar ook boterbabbelaar en Wehrter's Echte, echt zoet dus, maar ook een beetje scherp. Met een beetje water kwam er ook nog kruidige drop, laurier en kruidnagel. De afdronk was zeer kort met hetzelfde zoetje als men kan vinden in een Bowmore. Nog geen hoogvlieger.