Verslag Maart 2019

Tomatin is een van de grootste distilleerderijen (capaciteit 5 miljoen ltr), waarvan de meeste whisky wordt verwerkt in blends. Het is ook de eerste Schotse distilleerderij met een Japanse eigenaar. Slechts een kleine hoeveelheid Tomatin wordt als single malt whisky op de markt gebracht.

Tomatin (spreek uit: tomaten) is een van de meest hoog gelegen distileerderijen in Schotland (op 315 meter boven zeeniveau). De nadruk lag voorheen op het produceren van whisky voor de meeste blends uit Schotland, maar tegenwoordig presenteren ze ook hun eigen product.

Dit is een botteling van de “12 barrels” een club van whiskyliefhebbers uit vooral Noord Holland, die tot doel hebben 12 vaten te kopen om ze te laten bottelen op het moment, dat ze het eens zijn met elkaar. Deze 12 vaten hebben ze aangeschaft in de periode 2006-2015 en ze streven er naar om ze allemaal gebotteld te hebben rond april 2027. De eersten zijn reeds afgekomen, waarvan een Tullibardine Vintage#1 is en deze Tomatin Vintage#4.

Hun eigen kritische notities (in 2017) zijn als volgt: Duidelijk Amerikaans Sherry Oak Hogshead, opvallend lekker in de neus en de eerste smaak, echter maar weinig diepgang. - Zoet, karamel, droog, wel wat hoog 'ge-charred', iets verbrande karamel. Niet dit jaar (2017) bottelen, wel in de gaten houden omdat een overdosis hout ("bek met splinters") een off-note is die alleen maar erger wordt. Mogelijk bottelen in 2018.

De neus was fruitig met citroen, aalbessen, vanille. De smaak was boter, caramel wat peperig, hout en kruidig. Elke slok is anders. Afdronk is lang met een boterig begin en komt terug als je hem doorslikt. Een mooie warme whisky na een middag strand met een vriendin. Met een druppel water komt het Mmmm-gevoel en haalt de scherpte eraf.

Deze Tomatin heeft duidelijk iets toe te voegen, meer karakter en houtinvloeden, dan de Glendronach in deze proeverij. Maar is eigenlijk ook nog een beetje te jong, had eigenlijk best nog wel kunnen blijven liggen tot 15 jaar. Een eerste plek in deze proeverij was zijn deel.

GlenDronach staat bekend om zijn mooie, vooral sherry, expressies in de whisky’s. Ze maken ongeveer anderhalf miljoen liter whisky per jaar. Nadat ze gesloten zijn geweest tussen 1996 en 2002, zijn ze veranderd van werkwijze.

Ze zijn de laatste distilleerderij geweest, die overging van de directe hitte van een koolvuur naar een indirecte hitte van stoom. Ze waren eigendom van de BenRiach Distilling Company (Billy Walker), die ook nog een keer Glenglassaugh heeft verworven, maar in juni 2016 zijn ze overgegaan in andere handen.

Jack Daniels heeft zich op de Schotse markt gestort. Het is afwachten wat de nieuwe bottelingen gaan doen, hopelijk gaat men door met het produceren van mooie sherry expressies. (onder de nieuwe masterblender Rachel Barrie). Deze is special gebotteld voor het 10e whisky event (2014) van Slijterij Woudenberg in Wageningen, komende 9 maart is de 15e editie. Misschien een gelegenheid om eens een leuk flesje te kunnen bemachtigen...

Bottle notes: Neus: een frisse balans tussen gouden sultanarozijnen en vijgenpasta met heerlijke vanille, gemalen amandel en een pittige witte peper. Smaak: een bruisende uitbarsting van sinaasappelschil en zure pruimen leiden tot door rum gedrenkte rozijnen met een mooie gebarsten gerstachtergrond. Sigaren kistjes kruidige tonen verwarmen het karakter van de Highland.

Neus: eerste geur geeft kaas (camenbert-achtig), bloemig, vanille, niet zo zoet als je zou denken bij een PX whisky, iemand vond hem ruiken als een natte dweil. De smaak was lekker vol met rozijnen, soepel en rond, fruitig en kruidig. Lekker maar hij is niet wat je verwacht op voorhand, hij is niet zoet. De afdronk was droog of wel "zo droog in de mond, zoals je de volgende ochtend wakker word met een kater" Een fijne 'benchmark" Dronach. Een goede 2e plek in deze proeverij.

Dit is de meest noordelijke Schotse distilleerderij en is gelegen op het eiland Orkney. Men gebruikt hard, kalkrijk water bij de produktie en ze nog steeds hun eigen moutvloer. De mout wordt gedroogd met turf, vandaar de typische Highland Park rokerigheid. Hoewel Highland Park een van de twee distilleerderijen, naast Scapa, op de Orkneys is, wordt het toch een Highland genoemd.

Hierdoor lijkt de naam van de distilleerderij ook niet "vreemd". Vanaf 2006 begon men wat meer aandacht te besteden aan de verpakking van de whisky, waardoor je nu soms door de bomen het bos niet meer ziet. Het meeste van de geproduceerde 2,5 miljoen ltr alcohol per jaar verdwijnt ook hier in de blended whisky's, zoals (samen met Macallan) in Famous Grouse.

De officiële bottelingen van Highland Park worden steeds duurder en of die nou zo bijzonder van smaak zijn? Het is een hype aan het worden, met mooie verpakkingen. Toch blijven er ook nog mooie andere bottelingen van independent, bottelaars, die qua prijs prestatie wel erg fijn zijn. Deze kan je nog proeven, zonder dat je een verzamelaars object hebt.

Neus: Iets gronderig, lichte rook maar ook fruitig. Smaak: turf, een beetje zilt en zoet. De afdronk is lang en niet onaangenaam, waarbij de geur van pleisters omhoog komt.

Deze whisky splitste de deelnemers in een pro- en contrakant. De pro-kant was vrolijk en optimistisch en vonden het een "goeie". De neus fruitig, hout, lavendel zeep, koffie en mocca, maar ook het muffe van blauwaderige kaas. De smaak gaf een klein beetje jodium en Islay zilt, maar ook veen het bittertje van gebrande koffie en leer.

De afdronk was redelijk kort, maar dit gedeelte van de deelnemers vond het, voor een Highland Park, een goeie. De contra-kant vond het een zwaar teleurstellende whisky uit een dood of slecht vat, totaal bitter, hoewel de neus best wel goed was. Met water sloeg hij helemaal dicht en daarom vond dit gedeelte van de deelnemers het geen bijzondere whisky. Dan is een 3e plek in deze proeverij geen slechte plaats.

Blair Athol is een van de oudste distilleerderijen in Schotland en heeft een jaarproductie van 2,5 miljoen liter alcohol. Ze zijn ongeveer de buren van Edradour, Dalwhinnie en Aberfeldy in het pittoreske Pitlochry. Ze leveren veel whisky (95% van jaarproductie) voor zowel de Bell's blended malts als ook voor de Bell's blends (hierin zit dan ook grain whisky).

Je ziet nauwelijks officiële single malt bottelingen uit de Blair Athol distilleerderij, daarom is deze 8 jaar oude single malt een prachtige en unieke whisky die gebotteld is door Morrison&Mackay voor de Ben Nevis Club in 2017. BNC is de grootste whisky club van Alkmaar en omgeving, waar wij denken dat wij 1 van de kleinsten zijn.

Sinds 1995 heeft BNC hun proeverij in Schots Restaurant de Hielander. Uw gastheren van vanavond waren/zijn ook sinds bijna het begin lid (geweest). Diverse clubbottelingen zijn de revue reeds gepasseerd, waar van de mooiste wel uit het eigen vat Springbank kwamen. In 2018 werd deze Blair Athol als clubbotteling geïntroduceerd.

Neus: toffee, hout en zoet. Smaak: caramel, banaan, cacao en drogend. Afdronk: lang, een romige zoete whisky, maar een beetje hard in de alcohol.

De neus was crème brulee met tarte tatin, vergezeld met hout. Over de smaak kwamen er diverse karakteriseringen, als ahornsyrup met bruine basterdsuiker, Fisherman's friend en dan de dropversie, maar ook vol, roomboter, toffee (boterbabbelaar?) en vettig. Een fantastische whisky, die geen water behoeft, want dan wordt ie leeg en verdwijnt de neus.

Ook verandert het karakter met een drupje water en verdwijnt de "power"in de whisky. Maar dé uitspraak van de avond: "hij ligt in de mond als een dronken oester" leidde tot een gedeelde 4e/5e plaats in deze proeverij.

De kleinste distilleerderij van Schotland is in 2013 in gebruik genomen. Het ligt in het dorp Methven, ten westen van Perth en het is gevestigd in een reeks voormalige boerderijgebouwen. De productie komt voort uit een washstill van 800 liter, en een spirit still met een inhoud van 400 liter.

Zelfs de vaten zijn klein, ze bevatten slechts 50 liter (de industrienorm is 200). Flexibiliteit is het doel van de eigenaars en net als veel nieuwe 'ambachtelijke' start-ups is er ook al een gin geproduceerd. Andere spirits zullen volgen. De capaciteit op dit moment is 10.000 ltr alcohol per jaar. Deze fles is een gelimiteerde botteling van 64 flessen, gestookt in 2014 en gebotteld in 2018 in de “Private Cask Club series”, speciaal voor de eerste editie van het Dutch Whisky Festival in Arnhem in september 2018.

De neus onthult de jonge leeftijd, maar dat betekent niet dat het niet lekker ruikt. Zoete mout, rozijnen en abrikozenmarmelade komt naar boven, maar ook iets zoetachtigs als van zure Haribo-beren. Op de achtergrond kruidige tonen van varens en wortels en zelfs een vleugje koeienvlaai. Die laatste noot verdampt na ongeveer vijf minuten ademen.

De smaak is vrij stevig. Zoet en zuur op rozijnen en grapefruit (met pit), zeer pittig op kaneel, kruidnagel en peper, doet enigszins denken aan taaikoek met gember. Wordt fruitiger met de tweede en derde slok, maar ook enigszins droog. De afdronk is middelmatig lang, donker en zoet en kruidig, maar zeer drogend.

Er kwamen nogal uiteenlopende commentaren, waarschijnlijk komend door de vorm van de dag óf de gepresenteerde hapjes tussendoor. De neus gaf alcohol, sinaasappelen, mandarijnen en zoet, iemand vond hem zelfs zuur als azijn. Ook de hooiberg kwam voorbij.

De smaak was hoekig met caramel en pepermunt, maar ook kruidig met hout en werd door de ene kant van de tafel beoordeeld als een (te) jonge rare whisky, ondefinieerbaar en anoniem, terwijl de andere kant van de tafel vond dat hij vol en rond was met een verrassend lekkere smaak met caramel en vanille én warme rozijnen.

Eigenlijk een lastige allemansvriend, waarbij de neus totaal anders was dan de smaak (stink-sokken?). De afdronk was nogal kort, waarschijnlijk door de leeftijd, en kwam bij iemand over als pure ruitenwisservloeistof. Dan is een gedeelde 4e/5e plaats in deze proeverij niet slecht.

In 2016 was er het eerste whiskyfestival van de Whiskybase shop in Rotterdam: The Gathering. In 2016 pakte dit festival gelijk groot uit met diverse festival bottelingen, waar deze Ier, met in de titel de naam van het festival, er 1 van was. Een Ierse whiskey, waarvan we de herkomst compleet hebben gemist.

Neus: Peer, gras, koek en perzik, maar ook licht kruidig met noot en hout. Smaak: peer, gras, perzik en specerijen en wat menthol. Afdronk: lang met peer, vanille, karamel, gras, cacao, mout en een beetje marshmallow.

Er waren wat deelnemers met een verkouden of verstopte neus, deze riepen dat de whisky geen neus had. Anderen daarentegen vonden caramel, citrus, noot, aarde, banaan en een pak vla, vanille en hout. De smaak was kruidig met fruit én alcohol. Verder een beetje zoetig en zelfs wat rokerig. Pittig.

De afdronk bevatte de sensatie van metaal of batterijen, wat lekker brandend op de tong met ook weer een pepertje, waardoor toch een beetje bitter. Iemand vond het een lekkere whiskey voor een Ier, terwijl weer iemand anders vond, dat deze whiskey water lekker laat smaken. Helaas voor de Ier een 6e plek in deze proeverij.