Verslag Oktober 2022

De Auchroisk-distilleerderij werd in 1974 gebouwd door Justerini & Brooks om een constante aanvoer van malt whisky voor hun J&B Blended Scotch te garanderen. Hoewel gelanceerd als een blendermalt, verklaarde masterblender Jim Milne de kwaliteit van het met bourbon gerijpte whiskygeluid voldoende om te worden verkocht als single-malt, er miste nog steeds iets.

De spirit werd nog een jaar gelagerd in sherryvaten, die een veel vollere en fundamenteel complexere smaak produceerden. In eerste instantie werd de eigen bottelingen niet verkocht als Auchroisk (uitgesproken als 'OH-thrusk') - het bedrijf vond de naam te moeilijk - maar werd voor het eerst verkocht, tot 2001, onder de naam Singleton.

In 1986 werd de eerste botteling, een twaalf jaar oude, uitgebracht onder deze naam. Een zeer grote distilleerderij ( capaciteit 3,1 miljoen liter alcohol per jaar) en met aanzienlijke opslagfaciliteiten - genoeg om 265.000 vaten te bevatten. In 1997 is Auchroisk eigendom van Diageo geworden. De distilleerderij is nog jong en als zodanig is het bereik klein. De eerste botteling onder hun eigen naam verscheen in 2000 en was 10 jaar oud.

Er zijn weinig onafhankelijke bottelingen bekend, maar de laatste jaren komen er wat meer boven drijven. Deze botteling is een 11 jarige van James Eadie (een relatief nieuwe bottelaar) op een first fill oloroso vat.

Neus: Chocolade- en kaastaart, iemand nam de kers van de Kirschtorte en legde die erop. De cheesecake- of kwark noot is heel duidelijk, maar ook veel sherry. Smaak: Een beetje agressief en ook hier iets als kwark-chocoladedessert met kers. En een aangename hoeveelheid hout. Afdronk: middellang tot lang. De tong wordt harig als een vacht. Hout, chocoladepudding, kersen ingelegd in alcohol.

Je kan het niet altijd goed doen met het uitzoeken van de whisky's. Het resultaat is altijd afhankelijk van de smaak van de meerderheid in een dergelijke proeverij. De één vindt het niks en de ander vindt het het bloemenperk in de achtertuin van oma. De negatieve kant vond het een verdronken whisky, veel kleur, weinig smaak, eigenlijk een dooie pier. De overheersende positieve kant liep er mee weg.

Biscuit (net uit de oven), rozijnen, een beetje menthol in de neus. Veel aroma, fijn in de mond, een aparte smaak en lekkere afdronk. Een 'stand alone' whisky. Neus met fenol en fruitsnoepjes, vanille en boter, citrus en een beetje aarde, chocola en kers. Mooie zoete afdronk met warme chocola. Eigenlijk een winterwhisky, een totale verrassing. Een eerste plek in deze proeverij was daarom verdiend.

Scotch Universe is een onafhankelijke whisky bottelaar uit Duitsland. Het was tot voor kort niet te verkrijgen in Nederland, maar sinds een jaar of 3 heeft een enthousiaste Nederlandse slijter er voor gezorgd dat ook Nederland (met ongeveer 10 slijterijen verspreid over het land) hier van kan gaan genieten.

Het zijn allemaal single cask bottelingen, waarvan er regelmatig nieuwe expressies verschijnen. Het thema van deze lijn is "het universum". Om er achter te komen wat voor soort whisky er in deze fles zit, moet je de code op de fles ontcijferen.

Dit klinkt moeilijker dan het is, maar meestal zit er een de nek van de fles een kaartje hoe je het moet decoderen. Handig hierbij is toegang tot het internet, want het jaartal geeft het jaar van de stichting van de distillery aan. Dit is zo gedaan omdat op een onafhankelijke botteling niet altijd de naam van de distiller mag staan (vaak 'secret Speyside' of 'Unknown Highland').

Mocht je er echt niet uitkomen dan weet de slijter wel wat er inzit. Deze independent botteling van Scottisch Universe Ceres is een Ailsa Bay, 9 yo en gelagerd op een 1st fil madeira cask. Ailsa Bay is een redelijke nieuwe Lowlands distilleerderij en is in 2007 opgericht door William Grant & Sons. De bouw duurde slechts negen maanden.

De distilleerderij bevindt zich naast de Girvan Grain-distilleerderij en ligt vrij dicht bij de site van de oorspronkelijke Ladyburn -distilleerderij, die in 1975 werd gesloten en ontmanteld. Men vond het bij Grant noodzakelijke om een nieuwe grote distilleerderij te bouwen om te kunnen voldoen aan de toenemende vraag voor Grant's blended Scotch Whisky.

Met de distilleerderij die naast de Girvan Grain -fabriek is gelegen, kan Ailsa Bay de middelen gebruiken die al beschikbaar zijn bij Girvan, zoals zijn kuipers en distilleerders. De high tech distilleerderij heeft de mogelijkheid 5 verschillende types single malt whisky’s te maken. Sinds kort zijn de single malts van Ailsa Bay beschikbaar.

Neus: rood fruit, zoetheid, het zoete wijnaroma komt heel mooi door, wat peer Smaak: zoet, licht kruidig, rood fruit, wat chocolade Afdronk: middellang, zoet en fruitig

Een mooie warme whisky voor koude dagen, een beetje hoog in alcohol. De eerste slok was verpletterend, vol in de mond. Men bespeurde drop én banaan. Verder kruidig, aards als in gronderig, maar ook zoet,caramel(toffee), bloemig en ook kauwgom (Bubbelicious).

Iemand wilde ongezien 2 flessen, want hij vond het een mooie en warme whisky met een fine afdronk. Maar.., zoals vaak was iedereen enthousiast. Sommigen vonden de whisky moeilijk te duiden, fruitig in de neus, een beetje heet in de mond en daarna was ie verdwenen. Toch niet gek een ex aequo 2e plek in deze proeverij.

De Speyside distillery ligt niet al te ver van Kingussie aan een zijrivier (Tromie) van de Spey. Hoewel de bouw van de distilleerderij al is begonnen in 1957 is de productie pas gestart in 1990. In 2012 is het overgegaan naar Harvey’s of Edinburgh.

In dat jaar hebben ze het proces rigoureus verbeterd, onder meer door het investeren in vaten van hoge kwaliteit om vooral de oudere whisky’s mee te finishen. Ze produceren zo rond de 500.000 liter alcohol per jaar. Deze Tenné (gaelic voor tawny) is de 2e release van, tot nu, 4 batches.

Neus: donkerrood fruit met witte kruiden en mascarpone met kersensaus en later meer chocolade en een snufje eikenhout. Smaak: meer chocolade gecombineerd met smeulend eikenhout. Dan bessen en kersen op een pas gebakken toffeecake. Afdronk: verwarmende kruiden met donkere karamel en bessengelei. Heerlijk.

Deze whisky kon bij onze deelnemers alle kanten uit. Bij de één was ie scherp, plakkerig zoet met lijmresten én dus niet z'n 'cup of tea'. Bij de ander bleek het een tomaat in de mond met een langhangende ondefinieerbare afdronk, op het eind vrij scherp en niet in balans. Men had er iets meer van verwacht, de finish op tawny portvaten had de whisky vernield. Maar de meerderheid vond hem stroperig en dik en heerlijk weg drinken.

Anijs, honingdrop, maar ook chocola, kersen, toffeecake en een beetje salmiak. Doe er maar 2 dozen riep iemand nog, het is de 7e hemel. Met een druppeltje water werd het een engeltje op de tong. Een Ramses Shaffy liefhebber vond dat de whisky smaakte zoals Ramses het levenslied zong. Na al deze commentaren is een ex aequo 2e plaats in deze proeverij niet gek.

De Glenallachie distilleerderij is relatief onbekend, maar met een jaarlijkse productie- capaciteit van 2,8 miljoen liter zuivere alcohol per jaar behoort hij tot de 30 grootste distilleerderijen in Schotland. Glenallachie is een van de jongere distilleerderijen.

In 1967 wilde Mackinlay, McPherson & Co., onderdeel van Scottish & Newcastle Breweries en een eigen distilleerderij voor de Mackinlay groep. De distilleerderij werd gevestigd in Banffshire, een gebied in de Speyside en bijzonder rijk aan distilleerderijen. Men koos een plek naast de Lour Burn, boven Aberlour.

Het water voor de mash wordt onttrokken aan een bron die gevoed wordt door smeltwater van de Ben Rinnes. Het koelwater komt uit enkele vijvers die gevormd zijn door een dam in de rivier. De architect van de distilleerderij was Arthur Delm -Evans, die ook Tullibardine en Isle of Jura ontwierp.

Glenallachie is een hedendaagse distilleerderij, die optimaal van de zwaartekracht gebruikt maakt. Alle apparatuur staat op dezelfde afdeling. Er staan 2 wash en 2 spirit stills. Men gebruikt licht geturfde mout en de mash wordt gemaakt in een roestvrijstalen semi-Lauter mash tun. In 1985 werd Glenallachie verkocht aan Invergordon en vervolgens kwam ze in handen van Chivas Brothers.

Tussen 1987 en 1989 werd er niet geproduceerd. De productie wordt vrijwel volledig door de blended-industrie gebruikt. De succesvolle whisky-ondernemer Billy Walker (voorheen eigenaar én master distiller van GlenDronach en BenRiach) nam in juli 2017 de toen nog vrij onbekende Glenallachie Distillery over van Pernod Ricard, inclusief de voorraden.

Dus alle whisky s met een distillatie datum van voor 2017 komen uit de oude voorraad. Deze Glenallachie is speciaal geselecteerd en gebotteld door/voor Passie voor Whisky slijterij uit Rijswijk. Heeft op een mooie PX hogshead gelegen en heeft een oplage van 343 flessen met een alcohol percentage van 54.1%.

Neus: Zeer nootachtig, walnoot, houten kast, beetje bruine suiker, gedroogd fruit, dadels, vijgen, kleine rozijnen, hints van leer, sherryhout, tabak, donkere chocolade, vleugjes acaciahoning - niet slecht!

Smaak: Vettig, romig, weinig siroop, goede zoetheid, meer acaciahoning, chocolade, toffee, sherryhout, meer gedroogd fruit, pruimen, pruimen, rozijnen, weinig melasse, kruiden, kruidnagel, kaneel - zeer goed Afdronk: Medium lang, warm, kruidig, houtachtig, meer chocolade, toch zoet

De meerderheid van de deelnemers was blij. Iemand proefde aardbei, maar ook booerderijdrop en ontbijtkoek in de neus. Zou goed passen bij een stuk Stilton kaas. Erg zoet, zelfs een beetje rook in de verte, maar echt sherry power. Vanille, boter, mild fruitig, een goede kauw-whisky. Chocola en rozijnen en weer mierzoet met in de neus een beetje aceton.

Heel lekker na een diner bij een sterke koffie of zoals iemand opmerkte: "de smaak van oudejaarsavond, lekker zoet voor het juiste moment" Het was een topper, maar anders dan we hadden vermoed. Een nipte 4e plaats in deze proeverij werd het uiteindelijk. Wat 'm de das omdeed was de volgende opmerking: Een beetje saai en een beetje heet. Mogelijk veroorzaakt door het lageren op bourbon en finishen op PX maakte het een beetje een onstabiele whisky.

Benromach is een distilleerderij , die eigendom is van Gordon&MacPhail, die het gekocht heeft in 1992/93. Zij hebben de distilleerderij totaal vernieuwd en gemoderniseerd. In 1998 zijn ze weer open gegaan. Prins Charles (nu koning Charles 3) heeft destijds de opening verricht. Zij hebben een kleine operatie, naar verluidt werken er, in 2015, slechts 2 personen in deze kleinste distilleerderij in de Speyside met een productie van 200.000 ltr spirit.

Zo rond 2010 waren zij samen met Ben Nevis de enige distilleerderijen, die brouwers gist gebruikten in hun proces. De meeste van hun whisky’s zijn non-peated en net als andere distilleerderijen maken ze, sinds 2007, eens per jaar (licht) peated whisky's. Dit is de eerste batch van een Benromach CS serie.

Neus: Fris, sterk fruitig, licht rokerig, appels, licht zuur, gember, licht jodium, rode sinaasappels. Smaak: Rode sinaasappels inclusief kuur, jam, zoethout, rook, gekarameliseerd spek, peper. Afdronk: Lang, licht zurig, kruiden, sinaasappelschil, jodiumzwavel en ozon.

Deze whisky was moeilijk te plaatsen tegen de andere whisky's in deze proeverij. De één vond hem "abominabel", moeilijk en niet te duiden en de ander werd lyrisch met de vergelijking met trompetmuziek van Chet Baker. De hoge noot in My Sunny Valentine, heerlijk! Verrassend rokerig en niet overheersend.

Verder veel fruit, wel wat fenolen in de neus, met z'n 10 jaar een beetje jong en daardoor scherp, past goed bij de zalm en had een erg lekkere afdronk. In deze proeverij kwam hij dan niet verder dan de 5e plek.

Deanston distilleries is een redelijk jonge distilleerderij en dateert van ongeveer 1965. Ze hebben hun plek gevonden in een oude katoen fabriek en hebben zo de beschikbaarheid van veel water. Men beschouwt zichzelf als een groene distilleerderij, ze hebben genoeg water om een turbine aan te drijven, die de elektriciteit voor de distilleerderij levert.

Ze produceren ongeveer 3 miljoen ltr alcohol per jaar, maar vooral voor blending (Scottish Leader, Black Bottle en nog wat malt likeuren). Tot voor kort waren er slechts 2 of 3 bottelingen (12 jaar, 17 jaar en voor Frankrijk een 6 jarige), maar er komen nu meer op de markt, waaronder ook indie bottelingen van Douglas Laing, Cadenhead en Signatory.

Deze Deanston met een alcohol volume van 50,5% is een handfilled botteling, welke gelagerd heeft gelegen op een Amerikaans Craft bier vat. Dit is een expressie zoals Glenfiddich ook gedaan heeft met hun IPA Glenfiddich. Iets anders dan dat het bier gelagerd heeft gelegen op een whiskyvat, wat tegenwoordig erg gewild is.

Neus: fris met een zuurtje, vanille, citrus, gist. Smaak: Romig, zoet, vanille, weer het zuurtje, fruitig, rijpe appel, en een beetje hop. Afdronk: medium lang, ietsje scherp, weer hop, fruitige zoetheid, drogend met een klein bittertje.