Verslag Boomgaard 2021 (Inhaal)

Springbank, één van de oudste distilleerderijen op Campbelltown, waar ooit het epicentrum was van de Schotse whiskyproductie. Er zijn op dit moment van de talloze distilleerderijen in deze regio nog slechts een stuk of 3 over. Sinds 2009/2010 brengt Springbank per jaar 2 batches van de 12yo Cask Strength series uit.

Deze, gebotteld in januari 2017, is een wat oudere versie van de cask strength (batch 14) van de distilleerderij van Springbank, die we eerder in 2018 hebben geproefd (batch 16). Deze heeft echter hetzelfde vat recept als het vorige en is 12 jaar gelagerd geweest op 70% sherry en 30% bourbon vaten. Hij is gebotteld op 54,2%.

Tegenwoordig worden de oude Springbank whisky's beschouwd als de unicorn (vergelijk Port Ellen/Brora etc.) in whiskyland. Dit heeft natuurlijk gevolgen voor de prijs van de meeste bottelingen, ze gaan sky high, niet normaal meer. Je blijft het er echter nog steeds in proeven.

Neus: rood fruit, lichte rook, mineraal zout, maritieme zeelucht, erachter een lichte zwavelnoot, natte lucifers, laaiende sintels, chili chocolade, warme chocolademelk.

Smaak: rode vruchten, sterkere versnelling, veel droogheid, cacao en koffie, donkere chocolade, minerale rook. Afdronk: lang met lichte zwavel en maritieme rook in het begin en gedroogde kruidige eik, de rode vruchten blijven samen met rook en eik lang in de mond.

De winnaar van de avond. "Een héél echte whisky". Over het algemeen was de neus uitnodigend, maar wel om van te schrikken. De neus manifesteerde zich met kruidnagel, kruidenmelange en donkere chocola, appel en vanille, maar ook jodium, verrassende rook, stallucht en verkoold BBQ vlees, een beetje ruig. Verder Formule 1 (rubber en olie).

De geur was echter niet gelijk aan de smaak: een klein beetje turf, jodium, tabak, wijngums, een wybertje, biscuitje café noir, anijs van de gestampte muisjes, brinta, vers graan maar ook een beetje ziltig. De afdronk was lang met een gerookte makreel en olieachtig. Lekker volwassen en heerlijk lekker.

Niet iedereen had dezelfde mening, gelukkig, want iemand vond het "een vogelwhisky: zo in je mond en zo weer weg". En dan een eerste plek in dit proefgeweld tijdens een inhaal Boomgaardproeverij!

Nog steeds genoemd als de kleinste distilleerderij van Schotland. Er zijn kleinere tegenwoordig, zoals de in opkomst zijnde boerderij distilleerderijen. Het kleinste hier draait eigenlijk om het aantal mensen dat bij het hele proces van whisky maken betrokken is, nl. 3. Ze produceren rond 90.000 ltr pure alcohol per jaar en bijna alle whisky gaat naar hun eigen officiële bottelingen.

Dat eigen is erg breed, want ze zijn ook eigenaar van Signatory, een grote onafhankelijke bottelaar. Ze hebben en nemen alle tijd om te experimenteren met allerlei vaten en type whisky's. Hierdoor zijn ze erg gewild.

Deze whisky is er eentje, die speciaal gebotteld is door Van Wees in de The Ultimate Series én erg gewild in relatie prijs/prestatie. Een zeer intense en aangename sherrybom, met een typisch Edradour -profiel, zoals ook in eerdere zware sherried vatsterkte releases wordt gevonden. Lekker spul.

Neus: pruimen, aanvankelijk met een beetje een 'vuil' kantje, die heel snel verdwijnt. Neus wordt steeds frisser met rood fruit, chocolade, koffie, toffee. Smaak: Zeer sterke en volle, fruitige en zoete, honing, rood fruit, chocolade, koffie, leer. Zeer intens. Afdronk: Lang met wat peper, olieachtig, intens. Rood fruit, chocolade, honing en wat snoep-zoetheid met aan het eind weer de pruimen.

Deze jongere Ultimate, in relatie tot de andere Ultimates in het rijtje, ontlokte emotionele en lyrische reacties. Men werd erg blij van deze whisky, met uitroepen als: "Hier kom je voor", "Deze gaat met kop en schouders..." , "Een stijgende lijn" en "Zet de fles maar terug op deze tafel..." Neus: koffie, rozijn, caramel, vanille, duidelijke alcohol, maar ook babykots en tupperware én verbrande crème brulé.

Smaak: Bruine suiker, specerijen, sterremunt, weer pure chocola, rozijnen en caramel, maar ook sinaasappel en rode kersenbonbons. Bij sommigen werd ie droog in de mond en werd jodium bespeurd samen met accaciahout (sic?) Een redelijke volle, olieachtige en plakkerige afdronk veroorzaakte bij iemand "een volle mond en een warm buikje". Een pachtige 2e plek was zijn deel in deze proeverij.

De naam "Ledaig" wordt uitgesproken als "led-chig" en is Gaelic voor "veilige haven". Dat is niet vreemd als je bedenkt dat de distilleerderij in het havenstadje Tobermory aan de ruige Schotse westkust ligt. Ledaig wordt geproduceerd door de enige distilleerderij van het eiland Mull, de Tobermory Distillery, die ook de wereldberoemde Tobermory Single Malt maakt.

De helft van de whisky die bij Tobermory gemaakt wordt, is zeer turfrijk en wordt verkocht als "Ledaig Single Malt". De Ledaig malt wordt gemaakt van een meer turfhoudende mout, terwijl men voor de Tobermory ongeturfde mout gebruikt en heel licht geturfd water. Aangezien Tobermory het warehouse verkocht heeft, daar zijn appartementen van gemaakt, wordt de new spirit opgeslagen bij Deanston op het vasteland. Men gebruikt refill, sherry- en bourbonvaten. Ledaig en Tobermory hebben allebei beslist een maritiem karakter. Ledaig heeft echter een veel hoger turfgehalte.

Neus: een geur die doet denken aan een haven met teer en verse zeelucht, maar ook fruitige zoetheid (van de Moscatel?) en kruidig. Smaak: Sterk pittig, veel turf en rokerig, erachter een beetje citroen - vooral een lichte zoetheid en wat kruiden. Afdronk: lang, een beetje drogend, lichte as, peperige appeltaart met kaneel, erachter gember en enigszins fruitig (bessen)

Een stevige whisky, waar sommige deelnemers enthousiaster over waren dan anderen. Het advies van de één: "leuk, maar ik zou er geen fles van kopen" tegenover een ander:"Ik wou dat de dokter dit voorschreef op recept" tekende een beetje hoe het proeven van deze Ledaig zou gaan. De stevige neus markeerde verbrand rubber (F1: Checco-banden, sic!), maar ook turf, maisbrood, spiritus en honing.

De smaak gaf een klein zoetje, een beetje jodium en anijs. Met zalm erg lekker, geel fruit, vanille en weer rook. Wel een beetje ruw in de mond, met een beetje water iets zachter. De afdronk was ziltig, hetgeen zeer goed gaat met lijn gevangen zalm, rokerig en een zoete druif met een beetje zeezout. Een nipte 3e plek in deze proeverij was zijn deel.

De Glenfarclas Family Cask collection is door George S. Grant in 1960 bedacht. Door de teruglopende vraag van de blenders naar malt whisky's besloot hij om een vaste selectie van de mooiste vaten te bewaren. Deze zouden dan in de toekomst gebotteld worden als een Glenfarclas Single Highland Malt whisky met alle kenmerken van de beroemde Glenfarclas distilleerderij.

Het resultaat is, dat er sinds 1952 ieder jaar zeer bijzondere en gelimiteerde jaargangen van de Glenfarclas Family Casks gebotteld worden. The Family Casks is vooral beroemd om zijn oude whisky's, maar speciaal voor importeur van Wees werd deze tamelijk jonge versie gebotteld en die is zeker niet te versmaden.

De selectie werd in de lente van 2015 gedaan door de gezamenlijke Glenfarclas/van Wees teams. Op basis van buitengewone kwaliteit en volle smaak viel de keuze op first-fill oloroso butt # 2623 welk werd gevuld in 2004. De botteling werd gedaan op 8 september 2015 en dat leverde 683 flessen op met een pittige vatsterkte van 60.4%. Een prachtige jonge Glenfarclas is het resultaat. De whisky is verpakt in een prachtige doos met een door John Grant geschreven boekje over de geschiedenis van zijn voorouders en de Glenfarclas distilleerderij.

Onlangs (in april/mei '22) was er een inbraak in de distilleerderij, waarbij de dieven precies wisten welke Family Casks men moest hebben en hebben daarbij veel schade aangericht. Er zijn vanaf diverse kanten waarschuwingen afgegeven, dat genoemde whisky's waren gestolen en er werd gevraagd uit te kijken naar aanbiedingen. Daar horen deze flessen van vanavond gelukkig niet bij, hoewel deze ook niet goedkoop meer zijn.

Neus: 1st fill Oloroso sherry butt levert een intense sherry neus. Fijne abrikoos aroma mengt met de fruitige sherry. Sinaasappel, de neus is heerlijk fruitig. Het hoge alcoholpercentage valt mooi weg, ondanks de 60%. Het gaat kietelen in de neus.

Smaak: Fruitige sherry, dan pittige eiken tonen. De eik wordt intenser en kietelt in volle mond. Na enige toevoeging van water, opnieuw korte fruitige sherry en dan pittige eik. De smaak is nu zachter en harmonieus. Pittig eiken aroma domineert nu de smaak.

Afdronk: Nogmaals, deze pittige eik, ietsje scherp met een vleugje peper volgt de houtachtige aroma's. Een klein bittertje dient zich aan en eindigt met het volledige aroma van walnoot.

Een serieuze rakker! Neus vol met roomboter, bloemig, vanille, gebrande noten en pure chocola. Ook werd er een klein rokertje gevonden. De smaak was warm, gele wafel snoepjes en lang in de mond gaf een tum tum smaak. Verder robuust met weer vanille, redelijk peperig, zelfs een beetje jodium werd er gedetecteerd, maar ook laurier en ontbijtkoek.

De afdronk was lang, warm maar ook weer zacht en soepel Een eg lekker whisky, die zelfs een afsluiter zou kunnen zijn. Sommigen vonden de prijs/kwaliteit niet in verhouding, maar het bleef een serieuze rakker. Hierdoor nipt de vierde plek met een zeer klein verschil naar plek 3.

De distilleerderij van Tormore is gelegen tussen Granttown-on-Spey en Aberlour aan de voet van de Cromdale Hills en men kijkt uit over het dal van de rivier de Spey. De naam is afkomstig van de boerderij met de gelijknamige naam, die tegenover de distilleerderij ligt. Tormore is half Gaelic en half Engels en zou vrij vertaald "grote rotspunt" betekenen.

De Tormore distilleerderij werd in opdracht van Long John International tussen 1958 en 1960 ontworpen door architect Sir Albert Richardson. Tijdens de bouw werd het bedrijf overgenomen door de drankengigant Schenley uit Amerika en de distilleerderij werd in oktober 1960 geopend.

In 1972 werd het aantal stills verdubbeld, daarna werd de distilleerderij in 1975 overgenomen door Whitbread & Co. In 1990 werd de distilleerderij door de vijfde eigenaar, Allied Distillers Ltd. overgenomen. De Tormore distilleerderij is de eerste nieuwgebouwde distilleerderij van de twintigste eeuw in Schotland. Dit architectonische wonder staat, ondanks de nog jonge leeftijd van de gebouwen, op de monumentenlijst en er mag aan de buitenkant niets veranderd worden.

Zeer bijzonder aan het gebouw zijn de klok en het klokkenspel, dat om het kwartier luidt, het koperen dak met de dakgoten en het graniet dat prachtig in het gebouw verwerkt is. De huizen van de werknemers zijn ernaast in dezelfde stijl gebouwd. Zelfs de buxusboompjes in de tuinen zijn in de vorm van potstills en bellen geknipt.

De distilleerderij ziet er van de buitenkant heel anders uit dan de traditionele distilleerderijen en er werd beweerd, dat er geen echte whisky met het Speyside karakter kon worden geproduceerd. In het grote stillhouse staan vier paar stills, die in 1972 omgebouwd werden naar "stoom gestookt" en ook werden de acht washbacks vergroot naar een dubbele capaciteit. De whisky rijpt op ex-bourbon vaten en een klein gedeelte op sherryvaten.

Het brouw- en ook het koelwater komt uit de Achvochkie Burn. Deze beek vindt zijn oorsprong in de Cromdale heuvels. Het koelwater dat warm de condensors verlaat, wordt afgekoeld voor dat het verderop de rivier de Spey in stroomt. De distilleerderij is alleen op afspraak te bezoeken. Deze Tormore is een botteling van The Ultimate van van Wees uit Amersfoort. Gedistilleerd in 1988, gelagerd geweest op een refill bourbon vat en gebotteld op 46% in 2015 maakt dat hij 26 jaar oud is.

De whisky kenmerkt zich als vol en fruitig met hints van pruimen, bessen en sinaasappel. Dit wordt aangevuld door toetsen van rozijnen, lichte kruiden en honing. De smaak is soepel en toegankelijk, waarbij fruit en zoetigheden het meest opvallen. Dit gaat over naar een zachte afdronk met ook hier gezoete hints.

De oudste in het rijtje typeerde zich als goddelijk, stevig en in balans. De neus prachtig met caramel en nootmuskaat. De man met de sigaar vond zelfs een rokertje (obvious?) De smaak was bijzonder en werd gemarkeerd door appel, zoethout (drop), gras, maar ook kruidig met een pepertje en rozijn. De afdronk was lang en lekker vet met een beetje asfalt, bij iemand anders was ie kort met een natte spons in de mond. Deze Tormore had iets meer "bite" dan de voorafgaande Dailuaine, welke werd geklopt met een 5e plek in deze proeverij.

De Dailuane distilleerderij is eigendom van Diageo en produceert ongeveer 3.400.000 liter alcohol per jaar. Er komen weinig whisky's van deze distilleerderij voor als zelfstandige bottelingen, de enige die we terug kunnen vinden is een 17 jarige Manager Dram. Deze distilleerderij levert 1 van de sleutel whisky's in de blends van Johnnie Walker. Deze fruitige Dailuaine is een botteling van The Ultimate van van Wees uit Amersfoort. Gedistilleerd in 1997 en gebotteld op 46% in 2019 maakt dat hij 21 jaar oud is.

Neus: Citrus, peer, cashewnoten, honing, vanille en een vleugje gerst. Smaak: Meer honing. Ook mineralen, een droge notigheid en een vleugje rook. En peer natuurlijk, een gemene deler in de Dailuaine whisky's. Afdronk: Cashewnoten, honing, peer en limoen.

In de neus een beetje scherp, lijkt op een cask strength whisky, prikt een beetje met wat hooi, verder bloemig. Iemand anders vond het een beetje tam voor zijn 21 jaar. De smaak was een beetje vlak, maar werd anders met meer lucht (schudden), ook een beetje water hielp. Peper, hout ananas en vanille kwamen omhoog, maar ook gedroogd fruit en rozijn. Zelfs een leeg glas rook lekker en dat is voor een buiten proeverij erg bijzonder. Het leverde toch niet meer op dan een 6e plek in deze proeverij.