Oktober 2021

Deanston distilleries is een redelijk jonge distilleerderij en dateert van ongeveer 1965. Ze hebben hun plek gevonden in een oude katoen fabriek en hebben zo de beschikbaarheid van veel water. Men beschouwt zichzelf als een groene distilleerderij, ze hebben genoeg water om een turbine aan te drijven, die de elektriciteit voor de distillery levert. Ze produceren ongeveer 3 miljoen ltr alcohol per jaar, maar vooral voor blending (Scottish Leader, Black Bottle en nog wat malt likeuren).

Tot voor kort waren er slechts 2 of 3 bottelingen (12 jaar, 17 jaar en voor Frankrijk een 6 jarige), maar er komen nu meer op de markt, waaronder ook indie bottelingen van Douglas Laing, Cadenhead en Signatory. Deze 12 jaar oude Deanston met een alcohol volume van 55% is er eentje uit een nieuwe serie, waar de whisky's vooral gelagerd zijn geweest op sherry en wijnvaten.

Neus: zoet, fris, korrelig, ontbijtgranen, bloemennotities, gedroogde vruchten (sinaasappels, abrikozen). Smaak: zoet, pittig (peper), melkchocolade, rozijnen, fruitige (sinaasappelen), honing. Afdronk: Gemiddeld lang, sultana rozijnen, pittig, kersen, karamel.

Dit was een mooie zondagmiddag whisky, kruidig, sherry in de neus. Honing, toffee en wat aards, maar ook licht fruitig, een beetje boter en lekker vettig. Menthol met drop (Tickels) en een vleugje Zeeuwse boterbabbelaar. Met water viel de whisky weg. Bij de een was er een bijterige afdronk, terwijl bij een ander de whisky een wat "pluizige" nasmaak had. De alcohol was duidelijk aanwezig, maar uiteindelijk bleek het een mooi glas. De eerste plaats in deze proeverij was zijn deel.

De Benrinnes distilleerderij is een van de 'werkpaarden' van Diageo en ze waren niet erg geïnteresseerd in het ontwikkelen van het merk voor het grote publiek. De omgeving van Benrinnes is prachtig, maar de distilleerderijgebouwen zijn niet veel om naar te kijken. Ze bieden sowieso geen rondleidingen aan, dus bezoekers moeten elders zoeken om hun nieuwsgierigheid te bevredigen.

Gelukkig zijn de nabijgelegen Aberlour en Glenfarclas distilleerderijen en zij bieden wel rondleidingen voor bezoekers. Een ander 'kenmerk' van Benrinnes is de ligging nabij de rivier de Spey die door de regio stroomt. Dit maakt de distilleerderij niet uniek - integendeel zelfs. Officiële bottelingen van Benrinnes waren er niet (praktisch alle whisky was bestemd voor blenders), behalve dan de semi officiële uit de Flora& Fauna serie.

Er zijn echter wel veel onafhankelijke bottelingen, vooral veel gebotteld door Gordon & MacPhail. In 2003 werd er plots een Stronachie uitgebracht, die wat herinneringen moest opleveren aan een in 1904 gevonden fles. Nu zit er in de Stronachie een 12 jarige BenRinnes. Dit is een botteling van The Maltman (Meadowside Blending), een redelijk nieuwe bottelaar, die sinds een paar jaar de markt voedt met erg mooie whisky's.

Meadowside Blending werd in 2011 opgericht door Donald Hart en zijn zoon Andrew en zit in Glasgow. Donald Hart is een whiskyveteraan en werkt sinds 1964 in de industrie. Al op 18-jarige leeftijd richtte hij met zijn broer Ian het bedrijf Hart Brothers op. Ze werkten als whiskymakelaar, d.w.z. ze kochten en verkochten vaten en dienden als contactpersonen voor de verschillende distilleerderijen.

Even later introduceerden de Hart Brothers ook hun eigen blend. In de jaren 70 werd het bedrijf uitgebreid: een bottelarij en een magazijn werden gekocht en het bedrijf begon ook op te treden als groothandelaar en distributeur van whisky. Nadat Iain in 1975 ontslag nam, werd de derde broer Alistair geïntroduceerd in het familiebedrijf. Samen met Alistair begon Donald geselecteerde enkele vaten te bottelen, waardoor Hart Brothers een onafhankelijke bottelaar werd.

In 2007 werd het bedrijf verkocht. Na dit tijdperk werd de Meadowside Blending Company opgericht. Donald's zoon Andrew raakte al vroeg betrokken bij het familiebedrijf. Eind jaren 90 woonde hij vijf jaar in Zweden en leerde zo onder meer de Scandinavische markten kennen. Andrew is betrokken bij alle gebieden van "The Maltman" en is een merkambassadeur voor het bottelbedrijf. Net als zijn vader is hij een "Keeper van de Quaich".

Neus: Kruidig en een beetje donker. Behoorlijk wat hartige sherry invloeden. Er is hout op de achtergrond. Smaak: Zoet en vrij veel sherrytonen. De kruidige tonen uit de neus zijn meer op de achtergrond. Een beetje peperig. Met water: Minder peperig en iets meer zure en kruidige tonen.

Afdronk: Middellang, goede sherry invloeden met overal rood fruit en bessen. Er is een vleugje toffee en hout op de achtergrond.

Een erg prettige whisky, met zuurstof (schudden) komen alle mogelijke smaken naar boven. Vol in de mond met een mooie lange, toch wel complexe afdronk als de zee (een zilte zoen). Lekkere sherry invloeden, toffee en een prikje op de tong, overrijpe banaan. Ofwel: Een bloemige weide met rijpe banaan en honing, die wakker geschud moet worden.

De beste van de avond vond men, maar in de praktijk eindigde hij op de niet onverdienstelijke 2e plaats. Niet slecht (volgens een deelnemer) voor een whisky, waarbij je "mooi moet zitten, dom zou moeten kijken en gewoon zou moeten drinken"

Tomatin is een van de grootste distilleerderijen (capaciteit 5 miljoen ltr) in Schotland, waarvan de meeste whisky wordt verwerkt in blends. Het is ook de eerste Schotse distilleerderij met een Japanse eigenaar. Slechts een kleine hoeveelheid Tomatin wordt als single malt whisky op de markt gebracht.

Tomatin (spreek uit: tomaten) is een van de meest hoog gelegen distilleerderijen in Schotland (op 315 meter boven zeeniveau), alhoewel een deskundige in de proefgroep wist te melden, dat Braeval nog hoger ligt. De nadruk lag voorheen op het produceren van whisky voor de meeste blends uit Schotland, maar sinds 2004 presenteren ze vooral ook hun eigen bottelingen.

Deze 20-jarige Tomatin is gelagerd geweest op een Pedro Ximinez vat en gebotteld door Ian Mcleod (ook eigenaar van Chieftains) voor Dun Bheagan.

Neus: veel boterachtig aroma, gezouten karamel en fudge. Vervolgens bruine suiker, gemaaid gras en houtgeur. Zeer mild en rond in de neus. Er kwam ook drop! Smaak: Sappig, pittig en watertanden. Nootmuskaat, en veel amandel. Rogge zuurdesembrood. Fijn. Afdronk: Borst verwarmend, dit duurde vrij lang.

Over het algemeen enthousiaste reacties. Een proever vond dat hij er meerdere keren per nacht mee gestraft kon worden. Een ander, die door de corona perikelen ook het proeven had gemist, vond naar anderhalf jaar eindelijk weer een engeltje op de tong. Licht, fruitig, mooi in balans, zelfs frivool!

Maar ook een zachte volle smaak met vuursteentjes, zwavel, sherry en vanille, maar ook nootmuskaat, kruidig, donkerfruit. Iemand vond de afdronk niet lekker met vervuilde aarde en muffig. De fruitigheid slaat ineens om en wordt synthetisch, waardoor de muffigheid naar boven komt. De positieve commentaren overheersten, wat resulteerde in de derde plaats in deze proeverij.

Signatory is de bottelarij/ whiskymakelaar van Andrew Symington, die ook de eigenaar is van Edradour, ooit de kleinste distilleerderij in Schotland. Hierdoor kan hij ook naar andere whiskyvaten kijken en verwerven, dan alleen die van Edradour. Deze Unnamed Orkney, uit 'The Un-chillFiltered' serie, wordt verondersteld een Highland Park te zijn.

De bottelaar heeft geen toestemming gekregen van de distiller om er Highland Park op te labelen, vandaar Unnamed. Maar er zijn op het van distilleren maar 2 distilleerderijen op Orkney, dus de echte oorsprong komt dan gauw boven water. Hoewel Highland Park een van de twee distilleerderijen, naast Scapa, op de Orkneys ligt, wordt het toch een Highland genoemd. Hierdoor lijkt de naam van de distilleerderij ook niet "vreemd".

Vanaf 2006 begon men wat meer aandacht te besteden aan de verpakking van de whisky, waardoor je nu soms door de bomen het bos niet meer ziet. Het meeste van de geproduceerde 2,5 miljoen ltr alcohol per jaar verdwijnt ook hier in de blended whisky's, zoals (samen met Macallan) in Famous Grouse. Deze botteling is 12 jaar oud en is gelagerd geweest op hogsheads.

Neus: Zeer lichte rook, zoet, fris, boterachtig, licht moutig, vanille fudge, cornflakes, rijpe gele peren, wat maritieme tonen, een vleugje eikenhout. Smaak: Zoet, licht gepeperd, butterscotch, lichte moutigheid, licht mineralig, vleugje zout, citroenschil, geroosterde amandelen, eiken. Afdronk: middellang, snel droog, nootachtig, eiken, licht zoet met tonen van bessen

De mening was wat verdeeld, blijkt uit de kreten: "Hij moet er nog even inkomen, maar een mooie slobber". Waar de een het niet zijn ding vond, was de ander blij met deze "ochtend whisky". Duidelijk bourbon met vanille en hout in de neus, maar ook lichte rook. De smaak was scherp/pittig (peper?) met citrus, maar ook honing en caramel. De afdronk was lang, maar bij anderen was ie snel weg. Toch nog een 4e plek in deze proeverij.

De Springbank distilleerderij ligt in het centrum van de plaats Campbeltown, gelegen in het zuiden van het schiereiland Mull of Kintyre. Springbank zou "oever van de bron" betekenen. Het interieur is weinig veranderd sinds de oprichting van de distilleerderij in 1828.

Voor het mouten van de groenmout - er wordt bij Springbank nog voor 100% zelf gemout - wordt er gedroogd met hete lucht en turf. De malt, gemaakt onder de naam Springbank is een van de weinige malts die na vele jaren rijping nog haar eigen karakter behoudt. Hoe ouder, hoe beter zegt men in de distilleerderij.

De new spirit van Springbank wordt gelagerd op allerlei soorten vaten zoals bourbon, sherry, rum, madeira en refill- vaten. Bij Springbank wordt de gehele productie zelf nog gebotteld. Het water voor het brouwen komt uit een kunstmatig meer Cross Hill Loch geheten.

Dit meer, gevoed door smelt en regenwater uit de bergen, is door de Duke of Argyll aangelegd om alle vroegere (meer dan 30) distilleerderijen van water te voorzien. De productie van Springbank wordt voor 70% als single malt gebotteld. Deze 18 jarige is gebotteld in 2019 en is gelagerd geweest op 88% bourbon vaten en 12% port vaten. Uiterlijk: bleek goud, stro. Geweldige benen. Olie en stroperig.

Neus: Heidehoning, citroen, vanille, lichte kampvuurrook, beetje banaan, rozijn, licht ziltig, een beetje noten. Een vleugje leer. Smaak: Zoete honing, toffee, vanille, lichte rook, alcoholverbranding, citrus, gember.

Afdronk: Vanille, gember, zoethout. Met Water: Meer moutsuiker en koekjes, chocolade, vanille in de neus. In de mond komt eikenhout en rook naar voren met pittige kaneel en drop.

Ook bij deze whisky waren de meningen weer verdeeld. De whisky had een korte neus en was wat scherp met ietsje rook en toch ook nootachtig. De bourbon overheerste en de alcohol komt goed door met een lichte prikkeling op de tong. Vanille, hout en wat boter. Een fijne afdronk. Met een beetje water werd het glas wat toegankelijker. Op de ranglijst van de proeverij viel een 5e plek toch wel tegen!

Mannochmore is eigenlijk een van de meest recente distilleerderijen in Schotland. Het werd gebouwd in 1971 door John Haig & Co. op de site van een ander distillery: Glenlossie (die werd opgericht in 1876).

Mannochmore is moeilijk te vinden omdat het in het midden van het complex ligt, wat het deelt met Glenlossie. Er is geen enkele indicatie op het gebouw dat het eigenlijk de Mannochmore-distilleerderij is.

De productiecapaciteit van Mannochmore is ongeveer drie keer die van de originele Glenlossie-distilleerderij en resulteert in 3,2 miljoen liter alcohol per jaar. Mannochmore was vroeger een vrij anonieme distilleerderij, totdat ze 1996 Loch Dhu uitbrachten. De naam is Gaelic voor 'Black Lake'.

Dit bleek een zeer geschikte naam omdat de whisky vrijwel zwart was. Dankzij Loch Dhu ging Mannochmore van 'relatief onbekend' tot 'berucht' zonder echt beroemd te worden. Eind jaren 1990 verscheen er een grote 'openbare waarschuwingen' pagina op het internet geïnspireerd op Loch Dhu met verreweg de meest negatieve opmerkingen.

Twee van de meest memorabele opmerkingen waren: 'dit spul is als het likken van een asbak' en 'heeft geen water nodig. Wat het echt is nodig heeft is het gieten in de dichtstbijzijnde gootsteen'. Deze botteling is een 11 jarige van James Eadie (een relatief nieuwe bottelaar) op een first fill oloroso vat. En echt wel veel anders dan de eerder genoemde Loch Dhu.

Neus: fruitige en pittige, pruimen, basterdsuiker, melkchocolade. Verrassend weinig alcohol voor zijn hoge ABV. Rijpe rode appels, rozijnen, koffie of eigenlijk cappuccino. Smaak: zacht en soepel, met later een prikkeltje op de tong. Fruitig, rood fruit, gedroogde pruimen, wat chocolade, basterdsuiker, koffie. Volle smaak met ook rozijnen.

Afdronk: nog steeds een wat prikkelend mondgevoel, donkerrood fruit, pruimen, chocolade en behoorlijk intens. Blijft vrij lang hangen, waar na verloop van tijd de smaak steeds intenser wordt, met donkere chocola.

De meest discutabele whisky van de avond. De een vond hem mooi en prachtig, de ander vond het "dooie, goedkope cola". "Goede remedie tegen verkoudheid, te vergelijken met Natterman en Wybertjes". "Een sherry soep, typisch Oloroso, maakt niet uit, als er maar alcohol in zit".

Kortom een gelaagde whisky, niet in balans, veel alcohol, daardoor scherp en een beetje zout. Maar er waren verder ook positieve noten: Boerenjongens, chocola, Merci kersenbonbons. Een mooie winterwhisky met koffie, chocola en caramel. Fijn als een oude rum. Aldus sprak het deelnemersveld. Helaas voor deze whisky een laatste plaats in deze proeverij.