Maart 2020

Tekst van Wullie MacMoreland (Hielander): Voor dit 10e Hielander Whisky Festival Alkmaar is een heel speciale Festival Botteling uitgebracht. Een blended malt, samengesteld door Morrison & MacKay, die opgedragen is aan de stad Perth!... De stad waar Morrison & McKay zetelt en ook de geboorteplaats is van Dewar’s, Famous Grouse en Bell’s.

Dit is de 23 jaar oude Old Perth single cask Schotse whisky, een merk dat ver terug gaat tot het begin van 1900! Hoewel Old Perth in de jaren '70 van de vorige eeuw verdween, is het label in 2013 weer in oude glorie hersteld maar nu met Morrison & MacKay aan het roer.

In samenwerking met Glencairn Crystal en Morrison & MacKay Whisky heeft de HWF organisatie een geweldig vat uitgezocht uit de Old Perth collectie. Het is gelukt om een vat uit 1996 (nr 18) te verkrijgen, exclusief voor het festival. Het betreft hier een 'Vatted/teaspooned' malt (Glen Grant, naar verluidt). Het is een fantastische Speysider in een refill sherry cask en op 54.4% abv. Outturn 200 flessen. De proefnotities van de HWF organisator & leverancier zijn als volgt:

Kleur: Rijk goud/oud koper. Neus: Rijpe appels, bloemen tonen, boterige toffee, donkere chocolade, oud leer en sigaren dozen. Smaak: Ouderwetse (traditionele) sherry, warme appeltaart, witte peper, piment, subtiele eiken tonen gevolgd door een aangename hint van rokend hout.

Afdronk: Lang, warm en kruidig. De rest van het vat is gebotteld door Morrison&Mackay voor hun standaard Old Perth bottelingen en wordt als zodanig aangeboden via de betere slijterijen (WIN)

De meest uitgesproken whisky van de avond en veruit de lekkerste en meest gelaagde whisky. Men vroeg zich af of er geen PX vat in het spel was, de whisky bleef een beetje moeilijk, maar wel erg lekker. Neus: lief, fruitig, mocca, oud leer, chocolade, bibliotheek, sigarendoos en een beetje medicinaal.

De smaak was complex met een lichte rook, appeltaart, peper, charred en tabak. De afdronk is lang en verwarmend, rokerig, sherry en peperig. Oud leer bleek toch wel Chesterfield te zijn. Tijdens de proeverij de onbetwiste nr 2, maar in de uitslag ruim op de eerste plek. Een echte top whisky met diepgang.

Teaninich (uitspraak: TEE-ah-nen-ik) is een belangrijk onderdeel van de Johnnie Walker blends, Haig en VAT 69. Teaninich is door de distilleerderij nooit op de markt gebracht als een single malt. In 1992 werd een Flora en Fauna botteling uitgebracht die een paar jaar later gevolgd werd door drie Rare Malts bottelingen.

Onafhankelijke bottelingen van Teaninich zijn zeldzaam, maar komen de laatste tijd wat meer voor (Cadenhead en Signatory) Notes: We hebben nog geen smaakkenmerken kunnen vinden. Dit was een schone taak voor de proeverij van 5 maart 2020, waar we alle festival bottelingen tot en met 2020 hebben geproefd. Waarschijnlijk is de rest van het vat gebotteld als: Teaninich 2010 Carn Mor Strictly limited, 8yo

Er was een deelnemer teleurgesteld. Vond de whisky: "Rosé Flup". Verder was men over het algemeen erg positief,al kon je duidelijk merken, dat iedereen zat te wachten op de laatste whisky van de avond. Neus: een kersen zuurtje, boter en wat bederf. Alcohol en ook weinig geur. De smaak leek op kersenbrandewijn, een beetje zuur, maar ook zoet, hout, hooi en mout.

Een lekkere sinaasappel en een beetje kruidig. Verrassende goed deze whisky op een wijnvat, de wijn komt echt door in de smaak. De afdronk is ietwat kort en wordt met een drupje water intenser, maar droog en een beetje bitter. Na verloop van tijd komt de alcohol er door. Het gevecht om de 2e plaats werd gewonnen met alweer een klein verschil.

Dit was de 6e HWF botteling voor het festival van 2018. De Linkwood distilleerderij ligt ten zuidoosten van Elgin. Om de constante kwaliteit te waarborgen mag er niets veranderd worden in de distilleerderij, zelfs de spinnewebben mogen niet weggehaald. In 1971 is er een nieuwe distilleerderij naast de oude gebouwd en de stills zijn identiek.

Daarom spreekt men nu wel van Linkwood 1 en Linkwood 2. De distilleerderij heeft een capaciteit van 2.24 miljoen liters per jaar en het overgrote deel van deze hoeveelheid whisky wordt gebruikt voor het blenden van Johnnie Walker, White Horse, Haig en Bells.

Notes: Licht en honingzoet met een vleugje munt. De rest van het vat zal waarschijnlijk opgegaan zijn in de 11jarige Linkwood 2006, Carn Mor Strictly limited.

Een whisky die weer alle kanten op zou kunnen bij de eerste opmerkingen: schimmel. Maar naarmate het glas vorderde kwamen er mooie uitroepen en smaken naar boven. In de neus: beschimmelde mandarijnen, maar ook het "schimmelige" van sherry, verder lente bloemen, kruidig, vanille, basilicum, jeneverbes, geparfumeerd (eau de WC) en citrus.

In de smaak sinaasappel marmelade, maar ook sambal met lemon dressing, zoethout, boter, caramel, appel en licht medicinaal. Fisherman's friend kwam weer te voorschijn.En in het kader van medicinaal, kwamen opmerkingen als "proeft als een schaafwond","de eerste hooikoortsaanval, ik word er bedroefd van" De afdronk was erg lang en fruitig. Met miniem verschil met nummer 4 toch op het podium voor plek 3.

Dit was de 5e HWF botteling voor het festival van 2017. Er zijn veel distilleerderijen gevestigd in bossen en valleien tussen de bergen van Cairgmorn en de zee. Deze distilleerderij is gevestigd aan de oever van de North Esk, een rivier die uitmondt in de zee nabij Montrose.

Fettercairn is, zoals alle distilleerderijen, enkele keren gesloten geweest en is ook enkele keren van eigenaar veranderd. In 1887 werd de distilleerderij door brand verwoest, en werd daarna weer opnieuw opgebouwd. Fettercairn gestopt met de productie tussen 1926 en 1939, toen het werd overgenomen door National Distillers van Amerika via haar dochteronderneming Train & McIntyre, die eigenaar was van de Associates Scottish Distillers.

In 1966 kwamen er twee destilleertoestellen bij. Vandaag de dag produceert de distilleerderij van Fettercairn lichte, gebalanceerde whisky's, de enige officiële botteling is een twaalfjarige die de vorige tienjarige vervangt. Er zijn slechts een handvol onafhankelijke bottelingen.

Fettercairn is momenteel eigendom van Whyte en Mackay na aankoop in de jaren '70. De distilleerderij heeft een capaciteit van 2,2 miljoen ltr alcohol per jaar. Slechts 4% van de productie van Fettercairn wordt op de markt gebracht als single malt, de rest wordt gebruikt in blends.

Proef notities: Romig, taai, toffee, lange afdronk. Rest van t vat (met een outturn van 173) werd, naar verluidt, gebotteld voor Whisky Import Nederland, wij zijn deze echter nooit tegengekomen.

"Één op de 20 Fettercairns is goed en deze is 'm". Een toegankelijke whisky met boter en peren in de neus, maar ook aardbeien fruitella (yoghurt snoepjes) en appelstroop. In de smaak een beetje salmiak, maar ook "blaadjes"?. "Een lenteboeket en honig van de klaverweide". "Een Sinterklaas whisky met marsepein, kruidnoten en warme appeltjes". "Mijn god, wat is dit lekker".

Dit waren zo'n beetje de uitroepen. Verder toch ook wel details, als in de neus: zacht, maar met lijm, citrus en een beetje aceton. De smaak zoet als een suikerspin, maple syrup, honing, kruidig en een alcohol punch. De afdronk is vettig, zoet en blijft erg lang hangen. Een positieve verrassing voor ons! Een minimaal verschil met de nummer drie bracht deze Fettercairn in deze proeverij op plek 4. Een topper!

De 3e HWF botteling voor het festival in 2014. De Auchroisk-distilleerderij werd in 1974 gebouwd door Justerini & Brooks om een ??constante aanvoer van malt whisky voor hun J&B Blended Scotch te garanderen. Hoewel gelanceerd als een blendermalt, verklaarde masterblender Jim Milne de kwaliteit van het met bourbon gerijpte whiskygeluid voldoende om te worden verkocht als single-malt, er miste nog steeds iets.

De spirit werd nog een jaar gelagerd in sherryvaten, die een veel vollere en fundamenteel complexere smaak produceerden. In eerste instantie werd de eigen bottelingen niet verkocht als Auchroisk (uitgesproken als 'OH-thrusk') - het bedrijf vond de naam te moeilijk - maar werd voor het eerst verkocht, tot 2001, onder de naam Singleton.

In 1986 werd de eerste botteling, een twaalf jaar oude, uitgebracht onder deze naam. Een zeer grote distilleerderij ( capaciteit 3,1 miljoen liter alcohol per jaar) en met aanzienlijke opslagfaciliteiten - genoeg om 265.000 vaten te bevatten. In 1997 is Auchroisk eigendom van Diageo geworden. De distilleerderij is nog jong en als zodanig is het bereik klein.

De eerste botteling onder hun eigen naam verscheen in 2000 en was 10 jaar oud. Er zijn weinig onafhankelijke bottelingen bekend, maar de laatste jaren komen er wat meer boven drijven.

Notes: We hebben nog geen smaakkenmerken kunnen vinden. Dit is een schone taak voor de proeverij van 5 maart 2020, waar alle festival bottelingen tot en met 2020 worden geproefd. Wat we wel hebben kunnen vinden, was dat deze whisky uit een deelvat is gekomen. De andere botteling was er eentje speciaal voor gebotteld voor een festival in Maastricht in 2014.

De eerste indruk gaf een stroperige emulsie uit een sherry karnvat. Zo dik, caramel, olieachtig, fudge, eigenlijk gebonden sherry. De neus was goed met bleekselderij, kervel of zelfs maggi. Verder roomijs, maar ook een indonesische specerij. In de smaak werd zepig, boter en zwavel bemerkt, aan een andere tafel echter sherry, caramel, romig vanille ijs en hout.

"Een gemberstronk zwemmend in wellende rozijnen met een vleugje macadamia" De afdronk gaf aarde, zoete drop, walnoot en een klein pepertje. Een karaktervolle whisky met veel smaak en verwarmend. Gemiddeld lang met vloeibare wybertjes, heeft wel veel lucht nodig. Al met al binnen het rijtje naar een 5e plek.

De 2e HWF botteling voor het festival van 2014. De distilleerderij dateert uit 1871 en werd beschouwd als een model in die dagen, want het had zijn eigen kuiperij, een eigen smederij en een eigen schrijnwerkerij. De arbeidershuizen uitgelijnd bij de ingang van de distilleerderij waren ook typisch. Inchgower is eigendom van de stad Buckie geweest tussen 1930 en 1936, waarna het is gekocht door Arthur Bell & zonen. Het is gemoderniseerd en uitgebreid in 1966 en zijn productiecapaciteit is verdubbeld (3 miljoen liter alcohol per jaar).

 Bell & Sons is overgenomen door Guinness in 1985. Slechts 1% van de productie wordt verkocht als single malt, het resterende deel wordt gebruikt in de Bell's, Johnnie Walker en White Horse blends. Berry Bros & Rudd is een van de oudste wijn en sterke drank handelaars in Londen, het bedrijf werd opgericht in 1698. Het merk Cutty Sark is door hen opgericht. Dit was de eerste blended whisky met een natuurlijke kleur.

Notes: We hebben nog geen smaakkenmerken kunnen vinden. Dit is een schone taak voor de proeverij van 5 maart 2020, waar alle festival bottelingen tot en met 2020 worden geproefd.

Deze whisky kon ook weer alle kanten uit, maar meestal wel een positieve kant. Een geparfumeerde whisky, waarin de wijn duidelijk te proeven was.In de neus kwam van alles voor:zoethout, bedorven sherry, bloemig, zepig, schoollijm, maar ook vanille, fruit, honing en hout (iemand deed het denken aan een Spaanse Licor 43). De smaak was krachtiger dan de voorgaande whisky, maar iemand vond het een gefermenteerde gevangenis wijn (ervaring?).

De smaak was verder stroperig en een beetje wrang (taxines bleven hangen in je wangzak), maar toch ook zoet met appeltjes, noot en kruidnagel en toch ook weer honing.Iemand bespeurde drop. De boterballen met rozijnen kwamen voorbij, deze whisky zou goed passen bij de Crème Bruléé. De afdronk was lang met een vleugje citroen, kruidnagel en een stroopwafel. Al met al een redelijk interessante whisky en een stijgende lijn in deze proeverij met een 6e plek.

De eerste festival botteling van het 3e Hielander Whisky festival gepresenteerd in 2013. In 1967, werd de bouw begonnen van een nieuwe distilleerderij, ook genaamd Clynelish, net aan de overkant van de oorspronkelijke Clynelish. De bouw werd een jaar later voltooid.

Door weersinvloeden op Islay had men een gierend tekort aan peated whisky’s en werd de oude distilleerderij in gebruik genomen om dit tekort op te vangen. De voormalige Clynelish distilleerderij werd omgedoopt Brora in 1969.

Brora werd gesloten in mei 1983 en de gebouwen die deel uitmaakten van de Brora distilleerderij zijn in gebruik genomen door de nieuwe Clynelish distilleerderij als bezoekerscentrum en magazijn. Clynelish blijft echter actief met een grote capaciteit van 4,2 miljoen liter per jaar mogelijk gemaakt door en dankzij een zevendaagse werkweek. Van deze festival botteling hebben we de volgende smaaknotities gevonden.

Neus: Dik, vet en fruitig. Het is als een bak chutney met allerlei geel fruit: appels, gele rozijnen, peren, bananen, gecombineerd met de zoetheid van een vers gesneden vanilleboon. Zoete vanillevla met poedersuiker. De alcohol blijft geruime tijd een beetje stekelig op de neus.

Smaak: Oh ja, er is weer de gele fruitchutney! Er komen nog meer citrustonen door: een lichtzure citroenschil met zoetere sinaasappels en mandarijnen. Met water wordt boterigheid toegevoegd en benadrukt vervolgens de zoete sinaasappels - bijna als gekonfijte sinaasappelschijfjes.

Afdronk: Sinaasappels heersen, mond wordt bedekt met zoetheid van poedersuiker. Bijna cake-achtig. Hij blijft maar hangen. Waarschijnlijk is de rest van het vat gebruikt voor het bottelen van de 16 jaar oude Clynelish 1997, Carn Mor Strictly Limited op 46%

Voor ons de "missing link", dé whisky die wij in het rijtje nog misten om de hele serie van acht bottelingen te gaan proeven. De reviews waren erg verschillend het liep van het krijgen van het "voordeel van de twijfel" tot "het valt in de mond als boter op kamertemperatuur" In de neus prikkelde de alcohol (punch van de spirit) en de vanille voerde er de boventoon. Verder kwam er citrus, gedroogde perzikjes én abrikoos naar boven te samen met de oud hout en lichte mout.

De één miste de typische Clynelish-was en de ander vond deze juist. De smaak werd niet overheerst door de alcohol, maar werd overheerst door de peper, te samen met honing, boter en fruit in de vorm van peren, maar ook caramel, boter en toffee. Zonder water zat er meer in, dan met water. Een hele bak peper. Toch waren er deelnemers, die vonden dat de whisky niet lang bleef hangen, maar wel erg kruidig. Een magere 7e plek in deze proeverij.

De 4e HWF botteling voor het festival van 2016. Dit is de eerste keer dat we een Craigellachie in een proeverij hebben, alhoewel tijdens de MiniPlaza van 2019, hadden we er een 8-jarige op rode wijn van Douglas of Drumlanrig. De distilleerderij werd gebouwd in 1891 in Banffshire, in het hart van Speyside, tussen Rothes en Dufftown.

Hier zijn groene weiden en heidevelden en de distilleerderij bevindt zich in de nabijheid van de zalige samenvloeiing van de rivieren Spey en Fiddich. Vanaf de whiskystokerij, hoog op de rots van Craigellachie, kan men over het dorp en de naamgenoot staren, en de schilderachtige door John Telford ontworpen brug die de rivier Spey kruist.

Het water wordt onttrokken uit een bron op Conval Hill en voedt de jaarlijkse capaciteit van 3,6 miljoen liter Craigellachie-distilleerderij. Mede opgericht door Alexander Edward, bekend van Aultmore, en Peter Mackie, van het blenden bedrijf White Horse, werden de gebouwen ontworpen door de gerenommeerde Speyside architect, Charles Doig. Onderkomens werden gebouwd voor het personeel in de vorm van rijtjeshuizen. Elk had zijn eigen kleine tuin en elk jaar beloond White Horse de huurder van de best onderhouden tuin.

De vaten en de daaropvolgende rijping zijn off-site gebaseerd en de nieuwe spirit wordt getransporteerd van Craigellachie naar de opslagfaciliteiten van Dewar’s in Glasgow. Dewar's zijn eigenaar van de distilleerderij sinds Bacardi Martini het bedrijf in 1998 van Diageo overnam. Er waren onafhankelijke bottelingen en de enige officiële huisbotteling, de in 2004 uitgebrachte veertien jaar oude single malt Craigellachie. In 2014 kwam men ineens met 3 officiële bottelingen, waaronder een 13 jarige.

Proef notities: Zoals de distilleerderij zegt, een enorme, traditionele, vlezige whisky. Veel fruit en een lange peperachtige afdronk. Geweldige fruit-pop! Intense zoetheid en evenwichtig. Waarschijnlijk werd de rest van het vat gebruikt voor de Craigellachie 2006 Carn Mor Strictly limited gebotteld uit 2 hogsheads.

Een beetje een jonge whisky die alle kanten uit kon, waarbij de alcohol erg aanwezig was. Er was iemand die bij de eerste slok niet wist wat hij er mee moest. De neus niet bijzonder met vanille en boter,maar ook kruidig, hooi, caramel, moutachtig, fruit, was en muurverf. Ook vettige aceton en een beetje medicinaal.

Smaak in eerste instantie prima en zoet, maar wel veel peper, appels, peren, ook kwam er nog vers gebakken stokbrood voorbij en custard onder het velletje. In de afdronk peterselie, peren als in perenbrandewijn, gemiddeld lang met veel alcohol. Een speldenkussen in de mond en een whisky met pronte borstjes (sic!) In ieder geval zou je er lekker van kunnen slapen. Een laatste plaats in deze, toch wel, heftige proeverij was zijn deel.